- ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΟΥΤΣΟΣ
- Τρί, 28/01/2020 - 08:22
Σεβασμιώτατε,
Την 19-1-2020 εις τον ΕΞΑΨΑΛΜΟ εδημοσιεύθη κείμενο με τον τίτλον: «Άγιος Χριστόφορος ο Παπουλάκος – Γέροντας Νεκτάριος Μουλατσιώτης: Ένας αδικημένος Άγιος».
Την 21-1-2020 απέστειλα εις την ως άνω Ιστοσελίδα δύο ιδικά σας σχετικά κείμενα δια να γίνη ένας διάλογος και να φανή η αλήθεια.
Έχουν περάσει επτά ημέρες και ακόμη δεν εδημοσιεύθησαν. Δια τούτο σας παρακαλώ να δημοσιευθούν αυτά στην Ιστοσελίδα της Μητροπόλεως.
Πρωτοπρεσβύτερος Ηλίας Παπαγγελής
Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος
Προς
Τον Σεβ. Μητροπολίτην Θήρας , Αμοργού και Νήσων
Κύριον ΕΠΙΦΑΝΙΟΝ
847.00 ΘΗΡΑ
Σεβασμιώτατε άγιε Θήρας,
Μόλις προχθές έλαβα από τον π. Μάρκο Μανώλη το Ημερολόγιον της Μητροπόλεώς σας του έτους 2010 και με έκπληξι είδα ότι το έχετε αφιερώσει εις τον , όπως τον αποκαλείτε. Ενώ ούτε αγιότητος έχουν δειχθεί ούτε η Εκκλησία μας έχει περί τούτου αποφανθεί.
Σεβασμιώτατε δεν γνωρίζετε ότι η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος προσφάτως, το 2005, απέρριψε αίτησιν του Συλλόγου των Αρμπουναίων Καλαβρύτων περί της αγιοκατατάξεώς του ;
Δεν γνωρίζετε ότι κατά του προσώπου του Μοναχού Χριστοφόρου Παναγιωτοπούλου υπάρχουν και δεν ανεκλήθησαν αι Συνοδικαί Εγκύκλιοι της 15ης και 26 Μαίου του 1852 και της 9ης Ιουνίου του ιδίου έτους;
Πως λοιπόν εσείς πριν η Ιερά Σύνοδος ανακαλέσει τας ως άνω Εγκυκλίους της και πριν οι ιστορικοί και θεολόγοι παρουσιάσουν τεκμηριωμένες εργασίες περί του προσώπου και της δράσεως του Μοναχού Χριστοφόρου Παπουλάκου προέβητε στην αναγνώρισι της αγιότητός του;
Ποία είναι εκείνα τα αληθή και συγκεκριμένα ιστορικά , που σας έπεισαν να θεωρήσετε τον Μοναχόν Χριστοφόρον Παναγιωτόπουλον η Παπουλάκον ως άγιον της Τοπικής σας Εκκλησίας;
Και με ποία κριτήρια εσείς, σε αντίθεσι με την σχετικήν απόφασιν της Ιεράς Συνόδου, προέβητε εις αναγνώρισιν της αγιότητος ενός αμφιλεγόμενου εισέτι ιστορικά και θεολογικά προσώπου;
Βεβαίως στο βιογραφικό Σημείωμα του Ημερολογίου γράφετε ( σελίδα 22 ), ότι << η τιμή προς τους αγίους ανέκαθεν αποτέλεσε μια αυθόρμητη εκδήλωση των πιστών,
όταν στην συνείδησή τους ένα πρόσωπο είχε περιβληθεί με το φωτοστέφανο της δόξης>>. ΝΑΙ , αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωσι έχομε το αντίθετο.Εδώ έχομε πρόσωπο επί 150 χρόνια λησμονημένο από όλους, που μόλις τώρα την τελευταία δεκαετία κάποιοι το θυμήθηκαν και προσπαθούν για καθαρά κοσμικούς λόγους να το αγιοποιήσουν. Εδώ αντί του αυθορμήτου έχομε ολοφάνερη προσπάθεια κάποιων μεμονομένων ατόμων τεχνιτής κατασκευής και επιβολής αγίου. Εδώ έχομε κλασσική περίπτωσι του λογικού λάθους της λήψεως του ζητουμένου. Γιατί, Σεβασμιώτατε, λίγα χρόνια, μετά τον θάνατόν του ποιός ενθυμήτο τον Παπουλάκο;
Ο αείμνηστος έγκριτος ιστορικός Τάσος Γριτσόπουλος, ( + 2009) , φιλόλογος που ασχολήθηκε όσον ολίγοι με τα εκκλησιαστικά της Πελοποννήσου κατά την τουρκοκρατία και μετ' αυτήν , γράφει χαρακτηριστικά , ως συμπέρασμα του σχετικού άρθρου του στην Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία Τόμος 10ος , στήλη 18, ένθα και σχετική βιβλιογραφία, ( Έκδοσις Αθανασίου Μαρτίνη) • .
Σεβασμιώτατε ,
Πιστεύω ότι εκκλησιολογικά και θεολογικά έχετε στην περίπτωσι αυτή λανθασμένα αποφασίσει. Αλλά δεν θα μείνω τώρα σ' αυτό, που είναι εκκλησιολογικό και θεολογικό ζήτημα. Θα έλθω σε πρακτικά ιστορικά γεγονότα, που χωρίς αντιλογία διαπιστώνονται εύκολα.
Σας ερωτώ λοιπόν •
α . Ποία συγκεκριμένα γραπτά στοιχεία έχετε και ποίων χρόνων είναι αυτά, τα οποία αποτυπώνουν την πίστι του πληρώματος της Μητροπόλεώς σας στην αγιότητα του Μοναχού Χριστοφόρου;
β . Πότε ακριβώς έγινε και υπό ποίων η ανακομιδή των οστών του Μοναχού Χριστοφόρου Παναγιωτοπούλου και ποία εκκλησιαστική Αρχή εκείνης της εποχής βεβαιώνει ότι η ανακομιδή έγινε στον τάφο του Μοναχού Χριστοφόρου και ότι η κάρα είναι αυτού του Μοναχού και όχι άλλου;
γ . Στο Ημερολόγιόν σας (σελίδα 15 ) γράφετε ότι το κελλίον του περιορισμού του Μοναχού Χριστοφόρου στην Μονή Προφήτου Ηλιού Θήρας έχει γίνει Παρεκκλήσιον Αγίου Σπυρίδωνος .
Σας ερωτώ:
Ποία εκκλησιαστική Αρχή η ιστορικό ντοκουμέντο επεβεβαιώνει αναντιρρήτως ότι αυτό είναι το κελλί της φυλακίσεως του Μοναχού Χριστοφόρου ;
Οι καταστροφές και οι ανακαινίσεις δεν άλλαξαν τα δεδομένα του 1861 , ως προς την σημερινήν συγκρότησιν των κελλίων της Μονής; Τα κελλιά της Μονής δηλαδή είναι από το 1861 αναλλοίωτα ;
Πότε και διατί το παρεκκλήσιον αυτό αφιερώθη στον άγιον Σπυρίδωνα;
Γιατί δεν αφιερώθη στον Μοναχόν Χριστοφόρον;
δ . Στην σελίδα 11 του Ημερολογίου σας εικονίζεται λειψανοθήκη που λέγεται ότι περιέχει την τιμία κάρα του Οσίου και η οποία φυλάσσεται στην Ι. Ν. Αγίου Αθανασίου Άρμπουνα Καλαβρύτων.
Πέστε μου, παρακαλώ, ποίας χρονολογίας είναι η λειψανοθήκη αυτή και ποία Εκκλησιαστική Αρχή και πότε έχει βεβαιώσει την γνησιότητα του περιεχομένου της ;
Εξηγήστε μου ακόμη • Πως η Εκκλησιαστική Αρχή και οι τόσοι και τόσοι πιστοί στην Θήρα η στην Άνδρον άφησαν να φύγη η κάρα του Μοναχού Χριστοφόρου από την περιοχή τους και να έλθη στα Άρμπουνα των Καλαβρύτων; Εκτός αν δεν είχαν τότε ενδιαφέρον περί αυτής !
ε .Στην σελίδα 25 του Ημερολογίου σας εικονίζεται και άλλη λειψανοθήκη .
Εξηγήστε μου σας παρακαλώ :
Πότε έγινε η λειψανοθήκη αυτή ;
Ποία Εκκλησιαστική Αρχή επέτρεψε την απότμησιν αυτήν και έχει βεβαιώσει την γνησιότητά της ;
στ . Στην σελίδα 23 του Ημερολογίου σας σημειώνετε ότι .
Σας ερωτώ και πάλιν, αδελφέ:
Πάντα τα ανωτέρω αποτμήματα από ποίαν εκκλησιαστικήν Αρχήν εδόθησαν και πότε ;
ζ . Στην σελίδα 24 γράφετε, ότι στον Ενοριακό Ιερό Ναό της Αγίας Σοφίας Πατρών υπάρχει αφιερωμένο παρεκκλήσιο στον Μοναχό Χριστοφόρο. Όμως σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχα σήμερα με τον ιερατικόν Προϊστάμενον του Ναού Πρωτοπρεσβύτερον Ερμόλαο Μασσαρά μου διέψευσε τούτο. Τι έχετε να μου ειπήτε περί αυτού ;
Πολλά ακόμη τα ερωτήματα. Θα μείνω όμως σ' αυτά, για να μπορέσετε να μου απαντήσετε και θα επανέλθω. Σήμερα θα τελειώσω με το εξής μόνον ερώτημα •Ποίος έγραψε στο Ημερολόγιόν σας το βιογραφικό σημείωμα του Μοναχού Χριστοφόρου;
Γιατί βλέπω ότι όλοι όσοι γράφουν στις ημέρες μας δια το θέμα τούτο, γράφουν τα ίδια πράγματα και ο ένας επικαλείται τον άλλον ως βιβλιογραφική πηγή. Διαπιστώνεται δηλαδή η γνωστή μέθοδος κατασκευής ειδήσεων και μαρτυριών.
Σεβασμιώτατε άγιε Θήρας ,
Αν αφήσουμε ανεξέλεγκτη την κατάστασι αυτή περί το θέμα των ορθοδόξων κριτηρίων αγιοκατατάξεως και εγγραφής εις τας αγιογραφικάς Δέλτους της Εκκλησίας μας , θα ιδούμε πολλά παράξενα, με αποτέλεσμα να παραπλανώνται οι πιστοί μας, ακολουθούντες λάθος δρόμον και να ζημιώνεται τα μέγιστα και ανεπανόρθωτα η Εκκλησία μας. Διότι αν έτσι πρόχειρα από διάφορες σκοπιμότητες και δια μη εκκλησιαστικούς λόγους προβαίνουμε εις αγιοκατατάξεις, τότε θα προσβληθή ολόκληρον το αγιολόγιον της Εκκλησίας μας. Τότε πλέον ευρισκόμεθα
εκτός οδού σωτηρίας . Και αλλοίμονον σε μας , τους Επισκόπους και τον Λαόν μας, που θα τον τρέφουμε με άχυρα και ξηρά χόρτα. Τότε τι θα απολογηθούμε , Αδελφέ ;
Σεβασμιώτατε , ο Λαός μας σήμερα δεν έχει ανάγκην υποκαταστάτων των Αγίων μας , αλλά από γνήσια ορθόδοξο πίστι και φωτισμένη από την αλήθεια χριστιανική ζωή, στηριζόμενη στις δεήσεις και τις προσευχές των υφ' όλων αναγνωριζομένων αγίων μας.
Προς πληρεστέραν ενημέρωσίν σας , δια της παρούσης σας αποστέλλω τρεις απαντήσεις μου .
Μία προς Αρχιμ. Νεκτάριον Πέττα, την άλλην προς τον κ. Ευθύμιον Αρμπουνιώτην , που έγραψαν σχετικά βιβλία και τον κ. Χαράλαμπον Μπούσιαν που συνέθεσε σχετικήν ακολουθίαν, δια να ιδήτε και τα εκείνων λάθη.
Επί τούτοις, αναμένων τις εξηγήσεις σας, διατελώ ,
Κοινοποίησις
1. Ιεράν Σύνοδον της Εκκλησίας της Ελλάδος, Ιωάννου Γενναδίου 14 115.21 ΑΘΗΝΑ,
υπό τύπον ευλαβούς Αναφοράς, ίνα ευαρεστηθή να λάβη γνώσιν και δια κατ' Αυτήν .
2. Μακαριώτατον Αρχιεπίσκοπον Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΝ, Ιεράν Αρχιεπισκοπήν Αθηνών, Αγίας Φιλοθέης 21 105 56 ΑΘΗΝΑ.
3. Σεβ.Μητροπολίτην Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ.Αμβρόσιον, Ρωμανιώλη 43, 251 00 ΑΙΓΙΟΝ.
4. Σεβ. Μητροπολίτην Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας & Μήλου κ. Δωρόθεον Β , Ερμούπολις 841 00 ΣΥΡΟΝ .
Προς
Τον κ. Ευθύμιον Ι. Αρμπουνιώτη
Συγγραφέα
250 01 ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
Αγαπητέ μου κ. Αρμπουνιώτη,
Έλαβα το βιβλίο σου π.Χριστοφόρος Παναγιωτόπουλος ο του Άρμπουνα. Και η Ορθόδοξη Πίστη των Ελλήνων ( 1830 -1860), και σ' ευχαριστώ θερμά , αλλά και σε συγχαίρω δια τους κόπους σου.
Εμελέτησα το βιβλίο σου, γιατί με ενδιαφέρει το θέμα γενικώτερα και ειδικά δια τον συγκεκριμένον Μοναχόν.
Επειδή λοιπόν μου ζητείς και την κρίσιν μου σου γράφω τις απόψεις μου, γενικά και ειδικά.
Γενικά
1. Ως γνωστόν ένα από τα 4 ιδιαίτερα γνωρίσματα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας είναι το , αφού κεφαλή αυτής είναι ο ΠΑΝΑΓΙΟΣ Θεάνθρωπος Κυριος Ιησούς Χριστός. Αλλά και ο γλυκύτερος καρπός της Εκκλησίας μας είναι ο αγιασμός των μελών της, αφού (Α Θεσσαλ. Δ 3), ενώ ο Θεάνθρωπος εις την αρχιερατικήν του προσευχήν έλεγεν• και παρεκάλει τον Ουράνιον Πατέρα του• ( Ιωάννου ΙΖ 17-19 ). Δια τούτο και η θεϊκή παραγγελία• (Α Πετρου Α 16).
Επειτα βασική πίστις της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας είναι, ότι πας άνθρωπος βαπτιζόμενος εις το όνομα της Αγίας Τριάδος ενούται με το μυστικό Σώμα του Κυρίου και ως τοιούτος είναι άγιος. Διότι κατά τον Απ. Παύλον ( Ρωμαίους ΙΑ 16 ). Εξ ου και ομιλούμεν περί , όταν απευθυνόμεθα σε
χριστιανούς συνανθρώπους μας ( Ρωμαίους Α 7, ΙΕ 25-26, Β Κορινθίους Α 1, Εφεσίους Α 1, κ.λ.π. ).
2. Παρά ταύτα η Εκκλησία μας εκ πάντων των αγίων μελών της εξεχώρισε κάποια μέλη της, τα οποία εχαρακτήρισε με το ιδιαίτερο προσωνύμιο του , δια την μεγίστην τους προσφορά στην Εκκλησίαν (ιεραποστολική, ομολογιακή, θυσιαστική, ασκητική, θεολογική, θαυματουργική κ.λ.π. ), αλλά και δια την ιδιαιτέραν χάριν και την τιμήν που έλαβαν από τον Θεόν και την παρρησίαν που απέκτησαν παρά τω Θεώ ( Θεοτόκος, Πρόδρομος, Απόστολοι, Πρωτομάρτυς Στέφανος, Αποστολικοί Πατέρες, Μαρτυρες, Μεγάλοι ιεράρχες κ.λ.π. ). Τούτο αποτελούσε κοινή πεποίθησι, καθολική συνείδησι των πιστών της Εκκλησίας μας. Δηλαδή οι πιστοί απελάμβαναν και ζούσαν τα δια του αγίου προσώπου εκπεμπόμενα θεία χαρίσματα ( εμφανίσεις του, θαύματα, θεραπείας, ευωδία λειψάνων, ικανοποίησι διαφόρων αιτημάτων κ.λ.π. ) στην καθημερινή τους ζωη. Ετσι, όταν η συνείδησις των πιστών μαρτυρούσε δια την αγιότητα ενός συγκεκριμένου προσώπου, τότε, χωρίς καμμίαν επίσημον πράξιν συνήρχοντο οι πιστοί δια την επέτειον της μνήμης του, ανεγείροντο Ναοί επ ονόματί του, εποιούντο τροπάρια, κ.λ.π. Τοτε και η Διοικούσα Εκκλησία ομολόγει επισήμως την αγιότητα των αγίων ανδρών ( Συνοδικό Ζ Οικουμενικής Συνόδου ), απεδέχετο τις ιερές Ακολουθίες και τις ενσωμάτωνε στα εν χρήσει λειτουργικά της βιβλία. Πολύ αργότερα δε άρχισε να εκδίδη και επισήμους Πράξεις αναγνωρίσεως αγίων ( Γρηγόριον Παλαμά, Αγιον Διονύσιον Ζακύνθου, όσιον Γεράσιμον κ.λ.π. )1
Τελος θέλω να υπογραμμίσω και τούτο, ότι η τιμή των αγίων, γίνεται ΜΟΝΟΝ δια να δοξάζεται δι αυτών ο Θεός και να ενισχύωνται στον πνευματικόν τους αγώνα οι αγωνιζόμενοι χριστιανοί, επικαλούμενοι τις πρεσβείες των. Δια ΚΑΝΕΝΑΝ άλλον λόγον.
1. Ιδε• Αμίλκα Αλιβιζάτου, η Ανακήρυξις των αγίων εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία, Αθήναι 1948, Ιερωνύμου Κοτσώνη, εν Θ.Η.Ε., Τομος Α , στήλη 272 κ. εξ., Στυλιανού Παπαδοπούλου, Διαπίστωση και διακήρυξη της αγιότητος των αγίων, Κατερίνη 1990, του αυτού• Υπόμνημα προς την ΔΙΣ περί της προτεινομένης αγιοποιήσεως του αοιδίμου Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου, εν ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, 11-12-1994, σελ. 1 και 4.
3. Στις ημέρες μας όμως βλέπω μιαν άλλου είδους προσπάθειά τινων.
Δηλαδή σήμερα επιδιώκεται από τινας όχι η αναγνώρισις επισήμως της ήδη υπαρχούσης εκκλησιαστικής πεποιθήσεως, η οποία αντικειμενικά και εκκλησιολογικά έχει σχηματισθή και βιώνεται επί μακρόν από τα μέλη της Εκκλησίας, αλλά πρώτα να γίνη η αναγνώρισις της αγιότητος κάποιων προσώπων από τα όργανα της Εκκλησίας και έπειτα η αποδοχή αυτών από τα μέλη της. Κατά ένα τρόπον δηλαδή γίνεται προσπάθεια επιβολής από την εκκλησιαστικήν Διοίκησιν των υπ' αυτής θεωρουμένων αγίων προσώπων στο Πλήρωμα της Εκκλησίας, ώστε να μη ωφελήται το Πλήρωμα της Εκκλησίας εκ της αγιοποιήσεως τούτων και να αποβαίνη άσκοπος η επίσημος αναγνώρισίς των, κάποτε δε και επιζήμιος, αφού ακούονται και γράφονται δυσμενή σχόλια και δια τα αγιοποιημένα πρόσωπα ( Χρυσόστομος Σμύρνης ) και δια την σπουδήν της Διοικούσης Εκκλησίας μας, ως εις την περίπτωσιν του ιατρού Λεκκα, ώστε τινές να ομιλούν περί . Διότι πράγματι τα τελευταία 30 χρόνια έχουν αγιοποιηθή τόσα πρόσωπα, όσα δεν αγιοποιήθηκαν αιώνες !
4. Δια τούτο διερωτάται κανείς∙ Τι συμβαίνει; Είναι μεγάλη η αγιότητα σήμερα και τόσοι πολλοί στην εποχή μας ευηρέστησαν τω Θεώ, ώστε Εκείνος
τους εθαυμάστωσε και αποδεδειγμένως δημοσίως τους ενεφάνισε η εμείς έχομε χάσει τα αγιοπνευματικά κριτήρια αναγνωρίσεως ενός αγίου;
Μηπως στην σημερινή απιστία και την αδιαφορία των ανθρώπων, ούτοι ζητούν , ως ζητούσαν οι Ιουδαίοι και οι Ελληνες των χρόνων του Ιησού ( Ιδε σχετικά περιστατικά: Ματθαίου ΙΒ 38-45, ΙΣΤ 1-4, ΚΖ 42-44, Λουκά Δ 23-30, ΙΑ 29, Ιωάννου ΣΤ 30-41, Α Κορινθίους 22-26), και η Εκκλησία,αντιθέτως απ' ο,τι έπραξεν ο Κύριος, προσπαθή να ικανοποιήση το αίτημα με την αγιοποίησι νέων προσώπων;
Μηπως η Εκκλησία μας, επηρεασμένη από την μόδα του συγχρονισμού η της νέας εποχής, αναζητεί να προβάλη στους χριστιανούς μας νέα άγια πρότυπα, εγκαταλείποντας τα υπάρχοντα σπουδαία και μεγάλα τοιαύτα;
Μηπως είναι τούτο κάτι κατά την σημερινήν ορολογίαν, και κάποια μέλη της δεν θέλουν να στερηθούν των ωφελημάτων του;
Παντως ο,τι και αν συμβαίνη, έχω την αίσθησιν ότι ευρισκόμεθα εις λάθος δρόμο.
5. Ακόμη θέλω να υπογραμμίσω, ότι δεν επιτρέπεται να λαμβάνωνται από την Εκκλησίαν αποφάσεις αναγνωρίσεως αγίων, γιατί το θέλουν, το επιδιώκουν και πιέζουν προς τούτο κάποιοι συμπατριώτες τους ( Σμυρνιοί, Χιώτες, Αγιορείτες, Αρμπουναίοι, κ.λ.π. ). Το γεγονός της υποβολής πολλών αιτήσεων διαφόρων μη εκκλησιαστικών φορέων, Συλλόγων, Σωματείων, ακόμη και ιδιωτών δια την αγιοποίησι προσώπων είναι κατά την άποψί μου ένα ακόμη σημείον κοσμικοποιήσεως του ζητήματος, φανερώνει το αντικανονικόν του πράγματος και το απαράδεκτον της εκκλησιαστικής τακτικής. Είναι όντως ανεπίτρεπτον να λαμβάνωνται από την Εκκλησίαν τοιαύται αποφάσεις με κοσμικά κριτήρια.
Το γεγονός τούτο, δηλαδή της εν τάχει και σωρηδόν αγιοποιήσεως εκκλησιαστικών ανδρών, θεωρώ ως και με καταλαμβάνει φόβος και τρόμος, όταν βλέπω λαϊκούς και Κληρικούς, να επιδιώκουν την αγιοποίησι κάποιων μελών της Εκκλησίας μας.
Δια τούτο πιστεύω, ότι η Διαρκής Ιερά Σύνοδος και η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά και το Οικουμενικόν Πατριαρχείον πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί, όταν πρόκειται να λαμβάνουν αποφάσεις δια το τόσον σοβαρόν τούτο εκκλησιαστικό ζήτημα.
Ειδικώτερα και συγκεκριμένα δια το βιβλίο σου και τον Μοναχόν Χριστοφόρον Παναγιωτόπουλον η Παπουλάκον.
1. Περί του βίου και της δράσεως του Μοναχού Χριστοφόρου Παναγιωτοπούλου έχουν γραφή πολλά στα 160 χρόνια από του θάνατου του ( 19-1-1861 ). Κυρίως τότε στις ημέρες της δράσεώς του και τώρα τα τελευταία
10 χρόνια. Όμως εις μεν το Λαόν δεν έχει ακόμη ξεκαθαρισθή πότε πρόκειται δια τον Ευγένιον Παπουλάκον, που και αυτός έζησε στα Καλαβρυτοχώρια και πότε δια τον Χριστοφόρον Παπουλάκον, εις δε τους ιστορικούς θεωρείται αμφιλεγόμενο πρόσωπο, όσον και αν το εξωράϊσε η μυθιστορηματική βιογραφία του Κωστή Μπαστιά (Ίδετε Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, Τόμος 15, σελ. 468 κ.εξ., λήμμα ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ, και Θ.Η.Ε. Τόμος 10ος , στήλη 14 κ. εξ., λήμμα επίσης Παπουλάκος ).
Έπειτα υπάρχουν εις βάρος του τρεις Εγκύκλιοι της Ι.Συνόδου, της 15ης και 26ης Μαίου 1852 και της 9ης Ιουνίου 1852, δια των οποίων ούτος καταγγέλλεται εις το Ελληνικόν λαόν, ως . Αι Εγκύκλοι αυταί της Ι.Συνόδου υφίστανται ακόμη και δεν έχουν ανακληθή. Επίσης παρά την ταραχώδη ζωή του, την εκ πολλών χιλιάδων οπαδών του, εξ ων πολλοί ένοπλοι, εκοιμήθη και παρέμεινε έκτοτε λησμονημένος στην Μονή Παναχράντου Άνδρου, εις την οποίαν είχεν υπό της Εκκλησίας εξορισθή.
Αλλ' ούτε και κάποιο αποδεδειγμένως θαυμαστόν θεοσημείον έχομε η άλλα σημεία, τα οποία να φανερώνουν την αγιότητά του. Απεναντίας μάλιστα,
μόλις έγινε γνωστή η υποβολή της αιτήσεως της Ενώσεως Αρμπουναίων δι' αναγνώρισιν, δημοσιογραφικόν Φύλλον των Αθηνών, άρχισε να γράφη ειρωνικά περί της προσπαθείας ταύτης. Σε τίτλο με μεγάλα γράμματα γράφει∙ . Και υπότιτλος∙ . Και με μαύρα ευδιάκριτα γράμματα∙ ( Κυριακάτικη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 24-25 Μαρτίου 2001).
2.Η Ένωσις ΑΡΜΠΟΥΝΑΙΩΝ είχαν υποβάλλει αίτησιν αγιοκατατάξεως του Μοναχού Χριστοφόρου Παπουλάκου, την οποίαν η Ιερά Σύνοδος απέρριψε.
Με ενδιαφέρει να μάθω και σε ερωτώ•
α) Πότε ιδρύθηκε η Ένωσις Αρμπουναίων ο ΑΓ.ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ;
β) Γιατί την Ένωσι τους οι Αρμπουναίοι δεν την έχουν αφιερώσει στον Άγιον ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΝ η Παπουλάκον ;
γ) Μήπως τα ιδρυτικά Μέλη της Ενώσεως των Αρμπουναίων δεν είχαν τότε την συνείδησιν της αγιότητος του Παπουλάκου, γιατί αν την είχαν θα έδιναν το όνομά του στην Ένωσίν τους ;
δ) Δεν έχω υπ'όψι μου τους λόγους που οι συμπατριώτες σου τότε προέβαλαν δια την αναγνώρισι της αγιότητός του. Πιθανολογώ όμως, ότι η ιδέα εκαλλιεργήθη σ'αυτούς εκ των υστέρων από κάποιους ένεκα της ευκολίας με την οποίαν η Εκκλησία μας άρχισε στις ημέρες μας να αναγνωρίζη την αγιότητα διαφόρων προσώπων, η δια να μεγαλυνθή το χωριό τους και δεν ξέρω και διατί άλλα. Δηλαδή από καθαρά κοσμικά κριτήρια. Γιαυτό ερωτώ • Γιατί δεν εζήτησαν τούτο προ 40 η 50 η 80 ετών ; Τι το εξαιρετικό συνέβη τώρα ;
3. Το βιβλίο σου κινείται στην ίδια γραμμή των συμπατριωτών σου. Καθαρά φαίνεται η προσπάθειά σου όχι να παρουσιάσης ιστορικά ντουκουμέντα της ζωής και της δράσεως του συμπατριώτου σου Μοναχού Χριστοφόρου Παναγιωτοπούλου του επωνομαζουμένου Παπαυλάκου, για να ξεκαθαρισθή το πρόσωπό του και η ενθωφελής αν υπήρξε δράσις του , αλλά πως θα παρουσιασθή η αγιότης του. Όπερ λανθασμένον.
Γράφεις στο βιβλίο σου, για να δικαιολογήσης την αγιότητά του, ότι στην Μονή του Αγίου Αυγουστίνου στο Τρίκορφο ( Μουλατσίωτη ) και αλλού έχουν αναγερθή Ναοί επ' ονόματί του.
Ερωτώ•
Πότε ιδρύθησαν αυτοί οι Ναοί ;
Γιατί δεν ιδρύθησαν προ 50 η 60 η 80 χρόνια ;
Έχουν εγκαινιασθή οι Ναοί αυτοί ;
Δύσκολο είναι να φτιάξη κανείς στο κτήμα του ένα Ναό ;
Κύριε Αρμπουνιώτη,
Νομίζω ότι δεν πρέπει να εκβιάζωμε την ενέργεια της Χάριτος του Θεού. Μακάρι ο συμπολίτης σας Μοναχός και αδελφός μας Χριστοφόρος να έχη από τον Θεόν καταταγή μετά των αγίων Του και είναι τούτο σπουδαίο και αρκετόν για σας και για όλους μας. Όταν ο Θεός θελήση, θα αποκαλύψη την αγιότητά του για την ιδικήν μας σωτηρία και δια ΚΑΝΕΝΑΝ ΑΛΛΟΝ ΛΟΓΟΝ ... Εμπιστευθήτε στον Θεόν και στην Εκκλησία μας. Ενδιαφερθήτε δια τον αγιασμό σας με τα αναγνωρισμένα μέσα της Χάριτος του Θεού.
Και ακόμη • Χωρίς την προκατάληψι της αγιότητός του, συνέχισε την έρευνά σου και παρουσίασε τα αποτελέσματά της για την ιστορική αλήθεια και ΜΟΝΟΝ.
Τα άλλα ας τα αφήσωμε στον Θεόν και την Εκκλησίαν του . Γιατί ο Θεός ούτε εκβιάζεται ούτε εκπειράζεται.
Επί τούτοις διατελώ,
Με ευχές και ευχαριστίες